Παλαιότερα υπήρχε η αντίληψη ότι, τα παιδιά είναι η μικρογραφία των ενηλίκων και για αυτό έθεταν στα παιδιά σκληρούς και άκαμπτους κανόνες. Οι καλοί τρόποι όμως αφορούν το να λαμβάνουμε υπόψη μας τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων και να γίνουμε οι άνθρωποι που οι άλλοι θα σέβονται.
Ανάμεσα στον καθωσπρεπισμό και την τυπολατρία υπάρχει ένας χώρος που μπορούμε να κινηθούμε και να διδάξουμε – πάντα μέσω του παραδείγματος – τα παιδιά μας. Αυτός ο χώρος είναι η ευγένεια και ο σεβασμός.Πρακτικές συμβουλές
Χρησιμοποιήστε τις λέξεις: «Ευχαριστώ», «Παρακαλώ», «Συγγνώμη», «Μετά από εσένα» στην καθημερινή σας επικοινωνία με το παιδί. Αν του ζητάτε να σας φέρει κάτι και αυτό έχει τη μορφή εντολής π.χ «Φέρε μου τα ρούχα σου», το πιο πιθανό είναι ότι, όταν φτάσει η σειρά του να ζητήσει κάτι, θα αναπαράγει το δικό σας μοντέλο π.χ «Φέρε μου το γάλα μου».
Επαινέστε την καλή συμπεριφορά του παιδιού σας. Δείξτε τους με διάφορους τρόπους (λεκτικά ή μέσω μιας αγκαλιάς) πόσο περήφανοι νοιώθετε για αυτά. Για παράδειγμα πείτε: «Τα συγχαρητήρια μου. Φέρθηκες πολύ ευγενικά στις κούνιες»!
Μην θεωρείτε ότι κάθε στιγμή της ημέρας είναι μια στιγμή που τα παιδιά πρέπει να «μάθουν» κάτι. Γελάστε με μία ανώδυνη σκανταλιά, μοιραστείτε ένα παγωτό μαζί τους (χωρίς κουτάλι), τσαλακώστε την εικόνα σας και αφήστε και εκείνα να τσαλακωθούν. Τα όρια έχουν αξία όταν μπορούμε, ανώδυνα, κάποια στιγμή να τα ξεπεράσουμε.
Εξετάστε το δικό σας παράδειγμα. Πως αντιδράτε όταν ένας οδηγός σας κλείνει στο δρόμο; Τι λέτε όταν κλείσετε το τηλέφωνο και είστε θυμωμένοι; Η δική σας επικοινωνία με το/τη σύντροφό σας ή ένα υπάλληλο στην τράπεζα πως είναι;
Δώστε τους πρακτικούς τρόπους αντιμετώπισης των καταστάσεων. Τα παιδιά δεν γνωρίζουν τις λύσεις. Περιμένουν από εσάς να τους μάθετε. Για παράδειγμα πείτε: «Απόψε θα βγούμε έξω να φάμε. Ελάτε να μάθουμε τι επιτρέπεται και τι όχι μέσα σε ένα εστιατόριο». Μετατρέψτε σε παιχνίδι ρόλων το «κήρυγμα». Κάντε το σερβιτόρο, ζητήστε από τα παιδιά να σας δείξουν που νομίζουν ότι πρέπει να τοποθετείται η πετσέτα ή τα μαχαιροπήρουνα. Το παιχνίδι είναι ο πιο απλός και κατανοητός τρόπος για να μάθετε στα παιδιά τις αποδεκτές και μη αποδεκτές συμπεριφορές.
Εξηγήστε εκ των προτέρων τι περιμένετε από εκείνα σε διάφορες καταστάσεις. Πείτε τους για παράδειγμα, για ποιο λόγο στην εκκλησία πρέπει να κάνουν ησυχία (π.χ σεβασμός στους άλλους, τελετουργικό που χρειάζεται συγκέντρωση κ.α). Για κάθε κατάσταση που θα αντιμετωπίσετε βρείτε λίγο χρόνο από πριν και ενημερώστε τα παιδιά για το τι επιτρέπετε και τι όχι και ε ξ η γ ή σ τ ε τους λόγους.
Τέλος, καλό είναι να θυμόμαστε ότι, η διδαχή των καλών τρόπων γίνεται με στόχο το όφελος του παιδιού και όχι για να ικανοποιήσουμε εμείς τις προσωπικές μας ανάγκες. Αν επιθυμούμε ένα παιδί ΠΑΝΤΑ ευγενικό, χαρούμενο, υπάκουο, με στόχο τα θετικά σχόλια των γύρων μας , το πιο πιθανό είναι ότι θα «δημιουργήσουμε» ή ένα «προσαρμοσμένο» παιδί ή ένα «επαναστατημένο» παιδί. Και στις δύο περιπτώσεις δεν δρούμε υπέρ του παιδιού μας αλλά εναντίον του.
από τη σύμβουλο Ψυχικής υγείας Νάνσυ Ψημενάτου
