Το «ανάποδο παίξιμο» είναι η διαδικασία της αντιστροφής του ηχητικού σήματος και η διάθεσή του σε κάτι που θα παιχτεί κανονικά. Όταν το σήμα παιχτεί κανονικά ακούγεται σαν ασυναρτησίες, ωστόσο, όταν το τραγούδι παιχτεί αντίστροφα μπορεί να ακουστεί το μήνυμα. Μερικές από τις πρώτες περιπτώσεις αντιστροφής ήχου ήταν το αποτέλεσμα του πειραματισμού των Beatles όταν ηχογραφούσαν το «Revolver». Από τότε, πολλά μηνύματα έχουν γραφτεί σε όλα τα είδη της μουσικής και τα μηνύματα είναι από χιουμοριστικά μέχρι και… σατανικά.
Δείτε μια λίστα με 10 τέτοια διάσημα τραγούδια.The Mars Volta - Eunuch Provocateur
Πρόκειται για ένα συγκρότημα γνωστό για τους αινιγματικούς στοίχους και μηνύματα του. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το τραγούδι τους «Eunuch Provocateur» από τον δίσκο Tremulant. Γύρω στο 5:30 στο κομμάτι ακούγεται κάτι σαν αντίλαλος από ντραμς με μια απόκοσμη κιθάρα. Ακούγεται μια φωνή, αλλά οι λέξεις δεν είναι κατανοητές. Οι οπαδοί του συγκροτήματος διαπίστωσαν ότι, αν έπαιζαν τον δίσκο ανάποδα, σε εκείνο το σημείο ακουγόταν «Itsy Bitsy Spider». Το συγκρότημα είχε χρησιμοποιήσει ένα παλιό δίσκο που περιείχε παιδικά τραγούδια για τα δείγματα. Επίσης σε κάποιο σημείο του τραγουδιού με το ανάποδο παίξιμο ακούγεται η φράση, «Did mommy or daddy ever have to spank you?» (Η μαμά ή ο μπαμπάς σου χρειάστηκε να σε δείρει;).
Missy Elliot - Work It
Η Missy Elliot χρησιμοποίησε το ανάποδο παίξιμο για αισθητικούς λόγους στο τραγούδι «Under Construction». Στο ρεφραίν αναφέρεται, «Is it worth it, let me work it, I put my thing down flip it and reverse it» μαζί με ασυναρτησίες. Όταν οι ασυναρτησίες παιχτούν ανάποδα ακούγεται «I put my thing down flip it and reverse it». Η Missy έγραψε τον προηγούμενο στοίχο του ρεφραίν και τον αντέστρεψε. Στο ίδιο τραγούδι περίπου στο 2:08, η Missy λέει, «Listen up close while I take you backwards», και αντίστροφα ακούγεται, «Watch the way Missy like to take it backwards».
Weird Al Yankovic - I Remember Larry
Στα τέλη της δεκαετίας του '80 και στις αρχές της δεκαετίας του '90, οι γονείς και μερικές ομάδες άρχισαν να κατηγορούν τους καλλιτέχνες πως με τη χρήση του ανάποδου παιξίματος έκρυβαν ενοχλητικά και σατανικά μηνύματα. Αυτές οι κατηγορίες οδήγησαν σε δικαστικές υποθέσεις ακόμα και μεγάλους καλλιτέχνες. Ο Weird Al γελούσε με όλο θέμα και έκρυψε ένα χιουμοριστικό μήνυμα στο τραγούδι «I Remember Larry» από το άλμπουμ «Bad Hair Day». Γύρω στο 3:14 ο Al ακούγεται να λέει ανοησίες. Αλλά ανάποδα ακούγεται, «Wow, you must have an awful lot of free time on your hands» (Θα πρέπει να έχεις πολύ ελεύθερο χρόνο).
Queen - Another One Bites the Dust
Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, οι Queen κατηγορήθηκαν πως έκρυψαν ένα μήνυμα στο τραγούδι τους «Another One Bites the Dust». Οι ευαγγελιστές ισχυρίστηκε ότι αν παιζόταν ανάποδα ο στίχος «Another One Bites the Dust» ακουγόταν «It’s fun to smoke marijuana» (έχει πλάκα να καπνίζεις μαριχουάνα). Μερικοί πίστεψαν πως μιας και το τραγούδι είχε περίεργα αποτελέσματα, μπορεί το συγκρότημα να έκρυψε σκόπιμα το μήνυμα. Ένας εκπρόσωπος της Hollywood Records αρνήθηκε ότι το τραγούδι περιείχε κρυφό μήνυμα. Το μήνυμα θεωρείται ευρέως ακούσιο. Πολλοί αναφέρουν αυτό το τραγούδι ως παράδειγμα φωνητικής αντιστροφής, όπου μια λέξη όταν αντιστραφεί, ακούγεται σαν κάποια άλλη.
Jay-Z - Lucifer
Ο Jay-Z είναι δημοφιλής ράπερ που συχνά συνδέεται με πολλές θεωρίες συνωμοσίας. Μια από τις πιο δημοφιλής θεωρίες είναι ότι συνδέεται με τους Πεφωτισμένους-Ελευθεροτέκτονες, και ότι είναι σατανικός. Ενώ οι θεωρίες γι' αυτόν είναι «τραβηγμένες», οι πιστοί των θεωριών αυτών πίστεψαν πως βρήκαν αποδείξεις όταν έπαιξαν το τραγούδι «Lucifer 9» ανάποδα. Όταν οι ασυναρτησίες παίχτηκαν κανονικά ακουγόταν το μήνυμα «666 murder murder Jesus 666» (666 σκότωσε σκότωσε τον Ιησού). Αυτό που δεν ήξεραν πολλοί ήταν πως το τραγούδι «Lucifier 9» ήταν από τον δίσκο του Dangermouse «The Grey Album», το οποίο ήταν μια μίξη του «White Album» των Beatles και του «The Black Album» του Jay-Z. Ο Dangermouse έκοψε τα «ζωντανά» μέρη που τραγουδούσε ο Jay-Z και δημιούργησε το μήνυμα στο «Revolution 9» των Beatles.
Pink Floyd - Empty Spaces
Οι Pink Floyd έκρυψαν ένα μήνυμα στο τραγούδι τους «Empty Spaces» από το άλμπουμ «The Wall». Όταν το τραγούδι παίζεται κανονικά ακούγονται ασυναρτησίες αλλά σε αντίστροφο παίξιμο ακούγεται:
Υποτίθεται πως ο Roger Waters απευθύνεται σε ανθρώπους που ψάχνουν για κρυμμένα μηνύματα. Τους συγχαίρει και τους ζητά να στείλουν μια απάντηση στο «Old Pink» στο «Funny Farm». Πριν καταφέρει ο Waters και δώσει όλη τη διεύθυνση κάποιος του λέει πως είναι η σύζυγός του, η Carolyn, στο τηλέφωνο. Πολλοί πιστεύουν πως το «Old Pink» είναι αναφορά στο πρώην μέλος Syd Barrett, που είχε ψυχικά προβλήματα και ήταν σε ένα ψυχιατρείο… το Funny Farm!
The Beatles - I’m So tired
Στο «White Album» του 1968 πολλοί οπαδοί τους έψαξαν για στοιχεία σχετικά με τις φήμες του θανάτου του Paul (δείτε στο Νο2). Ένα από τα πιο αξιοπρόσεκτα στοιχεία ανάποδου μηνύματος ήταν στο τέλος του «I’m So tired». Στο τέλος του τραγουδιού, καθώς η μουσική χαμηλώνει, ακούγεται ο John Lennon να λέει ασυναρτησίες. Στο ανάποδο παίξιμο όμως, κάποιοι ακούνε, «Paul is dead man, miss him, miss him, miss him» (ο Paul είναι νεκρός, μου λείπει, μου λείπει, μου λείπει). Ενώ πολλοί το είδαν ως απόδειξη του θανάτου του Paul η φήμη διαψεύστηκε από το συγκρότημα. Και ο ίδιος ο Paul McCartney αρνείται τις φήμες του θανάτου του.
Judas Priest - Better by You, Better than Me
Το 1990, οι Judas Priest ενεπλάκησαν σε μια δικαστική διαμάχη επειδή κατηγορήθηκαν πως με υποσυνείδητα μηνύματα στο τραγούδι τους «Better by You, Better than Me» οδήγησαν σε μια αυτοκτονία και σε μια απόπειρα αυτοκτονίας δυο άνδρες το 1985. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς, ο Raymond Belknap και ο James Vance έπιναν μπύρα και κάπνιζαν μαριχουάνα για αρκετές ώρες ακούγοντας τους Judas Priest. Στη συνέχεια πήγαν σε μια παιδική χαρά σε μια εκκλησία, όπου ο Belknap αυτοπυροβολήθηκε κάτω από το πηγούνι με ένα κυνηγετικό όπλο και πέθανε ακαριαία. Και ο Vance προσπάθησε να κάνει το ίδιο. Ωστόσο, το όπλο γλίστρησε όταν πάτησε τη σκανδάλη, διαλύοντας το μισό πρόσωπό του. Αργότερα είπε σε έναν δημοσιογράφο τι είχε συμφωνήσει με τον Belknap, «είχαμε ήδη προγραμματιστεί. Ήξερα ότι ήμουν έτοιμος να το κάνω. Φοβόμουν. Δεν ήθελα να πεθάνω. Δεν είχα άλλη επιλογή». Τελικά μετά από τρία χρόνια έπεσε σε κώμα και πέθανε. Οι γονείς τους κατέθεσαν μήνυση ισχυριζόμενοι πως, όταν το τραγούδι ακούγεται ανάποδα, ενθαρρύνει τους ακροατές να αυτοκτονήσουν και «Do it» (Κάν’ το). Η αγωγή απορρίφθηκε.
Εγώ πάντως όσο και αν προσπάθησα δεν μπόρεσα να ακούσω κάτι που να μοιάζει με «Do it».
The Beatles - Revolution 9
Στο «White Album» υπάρχει το τραγούδι «Revolution 9», το οποίο περιέχει πολλά εφέ και θόρυβο, και ήταν αξιοσημείωτο για το πόσο περίεργο ήταν. Το 1969, εξαπλώθηκα φήμες πως πάθανε ο Paul McCartney, το «Revolution 9» έγινε ένα σημαντικό αποδεικτικό στοιχείο όσων πίστευαν πως ήταν νεκρός. Κάποιος τηλεφώνησε σε μια ραδιοφωνική εκπομπή στο Ντιτρόιτ και είπε πως μπορεί να αποδείξει το θάνατο του Paul McCartney και έπεισε τον dj Russ Gibb να παίξει το «Revolution 9» ανάποδα. Η επαναλαμβανόμενη φράση «number 9» ακουγόταν με ανάποδο παίξιμο «turn me on dead man» (σήκω νεκρέ). Αυτό ήταν! Οι φήμες διαδόθηκαν! Άλλοι ισχυρίστηκαν πως άκουγαν τον ήχος ενός αυτοκινητιστικού δυστυχήματος και πως κάποιος ούρλιαζε «Let me out» (Αφήστε με να βγω).
Led Zeppelin - Stairway to Heaven
Τον Ιανουάριο του 1982, ο Paul Crouch κατηγόρησε πολλούς καλλιτέχνες της ροκ πως έκρυβαν μηνύματα στα τραγούδια τους μέσω του ανάποδου παιξίματος. Ένα παράδειγμα που τόνισε ήταν το τραγούδι «Stairway to Heaven» των Led Zeppelin.
Το,
στο ανάποδο παίξιμο ο Crouch, είπε ακούγεται σατανικό μήνυμα:
Το συγκρότημα αγνόησε τις κατηγορίες, όμως η Swan Song Records εξέδωσε μια ανακοίνωση λέγοντας, «τα πικάπ μας παίζουν μόνο προς μία κατεύθυνση... μπροστά». Το υποτιθέμενο σατανικό μήνυμα έχει γίνει, το πιο διάσημο παράδειγμα ανάποδου παιξίματος, προσθέτοντας μυστήριο στους Led Zeppelin. Πολλοί, ωστόσο, λένε ότι είναι απλώς μια σύμπτωση, και πρόκειται για μια απλή περίπτωση φωνητικής αντιστροφής.
Δείτε μια λίστα με 10 τέτοια διάσημα τραγούδια.The Mars Volta - Eunuch Provocateur
Πρόκειται για ένα συγκρότημα γνωστό για τους αινιγματικούς στοίχους και μηνύματα του. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το τραγούδι τους «Eunuch Provocateur» από τον δίσκο Tremulant. Γύρω στο 5:30 στο κομμάτι ακούγεται κάτι σαν αντίλαλος από ντραμς με μια απόκοσμη κιθάρα. Ακούγεται μια φωνή, αλλά οι λέξεις δεν είναι κατανοητές. Οι οπαδοί του συγκροτήματος διαπίστωσαν ότι, αν έπαιζαν τον δίσκο ανάποδα, σε εκείνο το σημείο ακουγόταν «Itsy Bitsy Spider». Το συγκρότημα είχε χρησιμοποιήσει ένα παλιό δίσκο που περιείχε παιδικά τραγούδια για τα δείγματα. Επίσης σε κάποιο σημείο του τραγουδιού με το ανάποδο παίξιμο ακούγεται η φράση, «Did mommy or daddy ever have to spank you?» (Η μαμά ή ο μπαμπάς σου χρειάστηκε να σε δείρει;).
Missy Elliot - Work It
Η Missy Elliot χρησιμοποίησε το ανάποδο παίξιμο για αισθητικούς λόγους στο τραγούδι «Under Construction». Στο ρεφραίν αναφέρεται, «Is it worth it, let me work it, I put my thing down flip it and reverse it» μαζί με ασυναρτησίες. Όταν οι ασυναρτησίες παιχτούν ανάποδα ακούγεται «I put my thing down flip it and reverse it». Η Missy έγραψε τον προηγούμενο στοίχο του ρεφραίν και τον αντέστρεψε. Στο ίδιο τραγούδι περίπου στο 2:08, η Missy λέει, «Listen up close while I take you backwards», και αντίστροφα ακούγεται, «Watch the way Missy like to take it backwards».
Weird Al Yankovic - I Remember Larry
Στα τέλη της δεκαετίας του '80 και στις αρχές της δεκαετίας του '90, οι γονείς και μερικές ομάδες άρχισαν να κατηγορούν τους καλλιτέχνες πως με τη χρήση του ανάποδου παιξίματος έκρυβαν ενοχλητικά και σατανικά μηνύματα. Αυτές οι κατηγορίες οδήγησαν σε δικαστικές υποθέσεις ακόμα και μεγάλους καλλιτέχνες. Ο Weird Al γελούσε με όλο θέμα και έκρυψε ένα χιουμοριστικό μήνυμα στο τραγούδι «I Remember Larry» από το άλμπουμ «Bad Hair Day». Γύρω στο 3:14 ο Al ακούγεται να λέει ανοησίες. Αλλά ανάποδα ακούγεται, «Wow, you must have an awful lot of free time on your hands» (Θα πρέπει να έχεις πολύ ελεύθερο χρόνο).
Queen - Another One Bites the Dust
Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, οι Queen κατηγορήθηκαν πως έκρυψαν ένα μήνυμα στο τραγούδι τους «Another One Bites the Dust». Οι ευαγγελιστές ισχυρίστηκε ότι αν παιζόταν ανάποδα ο στίχος «Another One Bites the Dust» ακουγόταν «It’s fun to smoke marijuana» (έχει πλάκα να καπνίζεις μαριχουάνα). Μερικοί πίστεψαν πως μιας και το τραγούδι είχε περίεργα αποτελέσματα, μπορεί το συγκρότημα να έκρυψε σκόπιμα το μήνυμα. Ένας εκπρόσωπος της Hollywood Records αρνήθηκε ότι το τραγούδι περιείχε κρυφό μήνυμα. Το μήνυμα θεωρείται ευρέως ακούσιο. Πολλοί αναφέρουν αυτό το τραγούδι ως παράδειγμα φωνητικής αντιστροφής, όπου μια λέξη όταν αντιστραφεί, ακούγεται σαν κάποια άλλη.
Jay-Z - Lucifer
Ο Jay-Z είναι δημοφιλής ράπερ που συχνά συνδέεται με πολλές θεωρίες συνωμοσίας. Μια από τις πιο δημοφιλής θεωρίες είναι ότι συνδέεται με τους Πεφωτισμένους-Ελευθεροτέκτονες, και ότι είναι σατανικός. Ενώ οι θεωρίες γι' αυτόν είναι «τραβηγμένες», οι πιστοί των θεωριών αυτών πίστεψαν πως βρήκαν αποδείξεις όταν έπαιξαν το τραγούδι «Lucifer 9» ανάποδα. Όταν οι ασυναρτησίες παίχτηκαν κανονικά ακουγόταν το μήνυμα «666 murder murder Jesus 666» (666 σκότωσε σκότωσε τον Ιησού). Αυτό που δεν ήξεραν πολλοί ήταν πως το τραγούδι «Lucifier 9» ήταν από τον δίσκο του Dangermouse «The Grey Album», το οποίο ήταν μια μίξη του «White Album» των Beatles και του «The Black Album» του Jay-Z. Ο Dangermouse έκοψε τα «ζωντανά» μέρη που τραγουδούσε ο Jay-Z και δημιούργησε το μήνυμα στο «Revolution 9» των Beatles.
Pink Floyd - Empty Spaces
Οι Pink Floyd έκρυψαν ένα μήνυμα στο τραγούδι τους «Empty Spaces» από το άλμπουμ «The Wall». Όταν το τραγούδι παίζεται κανονικά ακούγονται ασυναρτησίες αλλά σε αντίστροφο παίξιμο ακούγεται:
"-Hello, Luka… Congratulations. You have just discovered the secret message. Please send your answer to Old Pink, care of the Funny Farm, Chalfont…
-Roger! Carolyn’s on the phone!
-Okay»
(- Γεια σας, Luka... Συγχαρητήρια. Μόλις ανακάλυψες το μυστικό μήνυμα. Σε παρακαλώ στείλε την απάντησή σου στο Old Pink, στο Funny Farm, Chalfont ...
- Roger! Η Carolyn στο τηλέφωνο!
- Εντάξει."
Υποτίθεται πως ο Roger Waters απευθύνεται σε ανθρώπους που ψάχνουν για κρυμμένα μηνύματα. Τους συγχαίρει και τους ζητά να στείλουν μια απάντηση στο «Old Pink» στο «Funny Farm». Πριν καταφέρει ο Waters και δώσει όλη τη διεύθυνση κάποιος του λέει πως είναι η σύζυγός του, η Carolyn, στο τηλέφωνο. Πολλοί πιστεύουν πως το «Old Pink» είναι αναφορά στο πρώην μέλος Syd Barrett, που είχε ψυχικά προβλήματα και ήταν σε ένα ψυχιατρείο… το Funny Farm!
The Beatles - I’m So tired
Στο «White Album» του 1968 πολλοί οπαδοί τους έψαξαν για στοιχεία σχετικά με τις φήμες του θανάτου του Paul (δείτε στο Νο2). Ένα από τα πιο αξιοπρόσεκτα στοιχεία ανάποδου μηνύματος ήταν στο τέλος του «I’m So tired». Στο τέλος του τραγουδιού, καθώς η μουσική χαμηλώνει, ακούγεται ο John Lennon να λέει ασυναρτησίες. Στο ανάποδο παίξιμο όμως, κάποιοι ακούνε, «Paul is dead man, miss him, miss him, miss him» (ο Paul είναι νεκρός, μου λείπει, μου λείπει, μου λείπει). Ενώ πολλοί το είδαν ως απόδειξη του θανάτου του Paul η φήμη διαψεύστηκε από το συγκρότημα. Και ο ίδιος ο Paul McCartney αρνείται τις φήμες του θανάτου του.
Judas Priest - Better by You, Better than Me
Το 1990, οι Judas Priest ενεπλάκησαν σε μια δικαστική διαμάχη επειδή κατηγορήθηκαν πως με υποσυνείδητα μηνύματα στο τραγούδι τους «Better by You, Better than Me» οδήγησαν σε μια αυτοκτονία και σε μια απόπειρα αυτοκτονίας δυο άνδρες το 1985. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς, ο Raymond Belknap και ο James Vance έπιναν μπύρα και κάπνιζαν μαριχουάνα για αρκετές ώρες ακούγοντας τους Judas Priest. Στη συνέχεια πήγαν σε μια παιδική χαρά σε μια εκκλησία, όπου ο Belknap αυτοπυροβολήθηκε κάτω από το πηγούνι με ένα κυνηγετικό όπλο και πέθανε ακαριαία. Και ο Vance προσπάθησε να κάνει το ίδιο. Ωστόσο, το όπλο γλίστρησε όταν πάτησε τη σκανδάλη, διαλύοντας το μισό πρόσωπό του. Αργότερα είπε σε έναν δημοσιογράφο τι είχε συμφωνήσει με τον Belknap, «είχαμε ήδη προγραμματιστεί. Ήξερα ότι ήμουν έτοιμος να το κάνω. Φοβόμουν. Δεν ήθελα να πεθάνω. Δεν είχα άλλη επιλογή». Τελικά μετά από τρία χρόνια έπεσε σε κώμα και πέθανε. Οι γονείς τους κατέθεσαν μήνυση ισχυριζόμενοι πως, όταν το τραγούδι ακούγεται ανάποδα, ενθαρρύνει τους ακροατές να αυτοκτονήσουν και «Do it» (Κάν’ το). Η αγωγή απορρίφθηκε.
Εγώ πάντως όσο και αν προσπάθησα δεν μπόρεσα να ακούσω κάτι που να μοιάζει με «Do it».
The Beatles - Revolution 9
Στο «White Album» υπάρχει το τραγούδι «Revolution 9», το οποίο περιέχει πολλά εφέ και θόρυβο, και ήταν αξιοσημείωτο για το πόσο περίεργο ήταν. Το 1969, εξαπλώθηκα φήμες πως πάθανε ο Paul McCartney, το «Revolution 9» έγινε ένα σημαντικό αποδεικτικό στοιχείο όσων πίστευαν πως ήταν νεκρός. Κάποιος τηλεφώνησε σε μια ραδιοφωνική εκπομπή στο Ντιτρόιτ και είπε πως μπορεί να αποδείξει το θάνατο του Paul McCartney και έπεισε τον dj Russ Gibb να παίξει το «Revolution 9» ανάποδα. Η επαναλαμβανόμενη φράση «number 9» ακουγόταν με ανάποδο παίξιμο «turn me on dead man» (σήκω νεκρέ). Αυτό ήταν! Οι φήμες διαδόθηκαν! Άλλοι ισχυρίστηκαν πως άκουγαν τον ήχος ενός αυτοκινητιστικού δυστυχήματος και πως κάποιος ούρλιαζε «Let me out» (Αφήστε με να βγω).
Led Zeppelin - Stairway to Heaven
Τον Ιανουάριο του 1982, ο Paul Crouch κατηγόρησε πολλούς καλλιτέχνες της ροκ πως έκρυβαν μηνύματα στα τραγούδια τους μέσω του ανάποδου παιξίματος. Ένα παράδειγμα που τόνισε ήταν το τραγούδι «Stairway to Heaven» των Led Zeppelin.
Το,
«If there’s a bustle in your hedgerow, don’t be alarmed now
It’s just a spring clean for the May queen
Yes, there are two paths you can go by, but in the long run
There’s still time to change the road you’re on»
στο ανάποδο παίξιμο ο Crouch, είπε ακούγεται σατανικό μήνυμα:
«Oh here’s to my sweet Satan.
The one whose little path would make me sad, whose power is Satan.
He will give those with him 666.
There was a little tool shed where he made us suffer, sad Satan.»
(Είναι εδώ στον γλυκό μου Σατανά.
Αυτός που το μικρό του μονοπάτι θα με κάνει λυπημένο, του οποίου η δύναμη είναι ο Σατανάς.
Θα τα δώσει μαζί του 666.
Υπήρχε μια μικρή αποθήκη εργαλείων, εκεί που μας έκανε να υποφέρουμε, λύπη Σατανά)
Το συγκρότημα αγνόησε τις κατηγορίες, όμως η Swan Song Records εξέδωσε μια ανακοίνωση λέγοντας, «τα πικάπ μας παίζουν μόνο προς μία κατεύθυνση... μπροστά». Το υποτιθέμενο σατανικό μήνυμα έχει γίνει, το πιο διάσημο παράδειγμα ανάποδου παιξίματος, προσθέτοντας μυστήριο στους Led Zeppelin. Πολλοί, ωστόσο, λένε ότι είναι απλώς μια σύμπτωση, και πρόκειται για μια απλή περίπτωση φωνητικής αντιστροφής.